De winterslaap van de schildpad
Een winterslaap wordt aangeraden voor landschildpadden uit een gematigd klimaat zoals doosschildpadden (Terrapene carolina carolina, Terrapene carolina triungius, Terrapene ornata ornata), andere landschildpadsoorten (Testudo marginata, Testudo hermani, Testudo graeca, Testudo horsfieldi, Gopherus agassizii, Gopherus polyphemus en Gopherus berlandieri) en verschillende aquatische soorten.
Terrapene bauri en Terrapene carolina major houden geen winterslaap.
Indien de temperatuur hoog blijft en de daglichtlengte kunstmatig lang gehouden wordt, zullen verschillende soorten echter geen winterslaap houden. Anderen, zoals de doosschildpadden, zullen in de herfst stoppen met eten en in winterslaap gaan onafhankelijk van de temperatuur en daglichtlengte.
Indien je wil kweken met je schildpadden is een winterslaap meestal noodzakelijk.
Om een winterslaap te overleven moet de schildpad in een optimale conditie zijn. Een gewichtscontrole en mestonderzoek op parasieten is zeker aan te raden voor de winterslaap.
Er wordt geadviseerd om je schildpad 6 weken voor de winterslaap voor te bereiden met koolhydraatrijke voeding zoals gestoomde pompoen, spruiten, alfalfa pellets en fruit (meloen, vijgen, appels, …). Vooral pompoen en wortelen bevatten het zeer belangrijke caroteen (provitamine A).
De meeste schildpadden zullen minder beginnen eten als de winterslaap nadert.
Begin oktober, wanneer de schildpad minder begint te eten, neem je alle voeding weg voor 1-2 weken (kleine schildpadden) tot 3 weken (grotere exemplaren) . Zorg wel dat er nog steeds voldoende water aanwezig is en geef de schildpad regelmatig een lauw bad. Dit bevordert het drinken en zorgt ook dat de schildpad mest maakt. De temperatuur blijft in deze periode nog op 21-27°C. Tijdens deze weken zal de schildpad zijn darmen ledigen zodat er tijdens de winterslaap geen gisting kan ontstaan van achtergebleven voeding.
Hierna wordt de warmtebron verwijderd en wordt de schildpad de tijd gegeven om zich aan te passen aan kamertemperatuur (16-21°C). Na een week kamertemperatuur is de schildpad klaar voor een winterslaap.
Deze winterslaap kan binnen of buiten gehouden worden. Een winterslaap die buiten gehouden wordt, is gevaarlijker dan binnen omdat er minder controle mogelijk is op de omstandigheden (temperatuur, vochtigheid). Een winterslaap binnen wordt best gehouden op een plaats waar een vrijwel constante temperatuur heerst van 2-10°C (ideale temperatuur is 5°C) zoals de garage, wijnkelder, ijskast. Zorg zeker voor een minimum-maximum thermometer om de temperatuur te controleren. Een temperatuur van meer dan 16°C is te warm en het metabolisme van de schildpad is dan hoog genoeg om te sterven van de honger. Temperaturen van minder dan 2°C zijn te koud.
De bodem van de overwinteringsbak kan bedekt worden met licht bevochtigde potgrond bedekt met 10cm papiersnippers of dorre bladeren.
De schildpadden kunnen om de 2-4 weken wakker gemaakt worden om te drinken en baden in een bad van 24°C voor 2 uur. Tijdens dit baden moeten de ogen van de schildpad openen! Indien de schildpad er ziek uitziet, is het belangrijk om hem direct op te warmen tot 27°C en een dierenarts te raadplegen.
Een winterslaap die buiten wordt gehouden loopt meestal van midden oktober tot eind april. Binnen kan de winterslaap korter gehouden worden (begin november- begin maart).
Wanneer de schildpad actiever wordt in de lente moet hij gebaad worden in lauw water. Hij moet beginnen eten binnen de 2 weken. De schildpad wordt ook terug gewogen. Een gezonde schildpad verliest 5-6% van zijn lichaamsgewicht tijdens de winterslaap. Indien er een gewichtsverlies is van meer dan 7% wordt best een dierenarts geraadpleegd.
Er wordt aangenomen dat een winterslaap niet nodig is bij dieren die jonger zijn dan 3-4 jaar. Veel hangt af van de ervaring van de eigenaar en de stabiliteit van de temperatuur tijdens de winterslaap. Bij twijfel kan het geen kwaad om de eerste jaren geen winterslaap te houden. Indien je als eigenaar over 1 schildpad beschikt waarmee je niet wil kweken, is het niet noodzakelijk om het dier een winterslaap te laten houden.